İçindekiler:
Giriş
EMDR Terapisi Nedir? Tanım ve Temel Bilgiler
EMDR Nasıl Çalışır? Bilimsel Temelleri
EMDR Kimler İçin Uygundur?
EMDR Terapi Süreci: Aşamalar ve Beklentiler
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Sonuç
Giriş
Hayatımızda bazen öyle deneyimler yaşarız ki, zihnimiz bu anıları işlemekte zorlanır. Travmatik olaylar, kaygılar veya bastırılmış duygular, zamanla günlük yaşamımızı etkileyebilen boyutlara ulaşabilir. İşte EMDR terapisi, bu tür zorlu deneyimleri sağlıklı bir şekilde işlememize yardımcı olan etkili ve bilimsel bir yöntemdir. Peki EMDR nedir, nasıl uygulanır?
EMDR Terapisi Nedir?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), yani Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme, özellikle travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) tedavisinde kullanılan bir psikoterapi yöntemidir. 1987’de Dr. Francine Shapiro tarafından geliştirilen bu teknik, danışanın geçmişte yaşadığı olumsuz anıları beynin doğal iyileşme mekanizmasını aktive ederek yeniden işlemesini sağlar.
EMDR’ın temel amacı şunlardır:
· Travmatik anıların duygusal yükünü azaltmak,
· Olumsuz inançları alternatif sağlıklı düşüncelerle değiştirmek,
· Kişinin kendini “şimdi ve burada” güvende hissetmesini desteklemek.
EMDR Nasıl Çalışır?
EMDR, beynin doğal bilgi işleme sistemini harekete geçirir. Travma yaşandığında, beyin bu deneyimi doğru bir şekilde işleyemez ve anılar yoğun duygusal yüküyle “donmuş” halde kalır. EMDR, bu donmuş anıları çözümlemek için iki yönlü uyarım (bilateral stimülasyon) kullanır:
· Göz hareketleri: Danışan, terapistin el hareketlerini takip eder.
· Dokunsal veya işitsel uyarıcılar: Ele yerleştirilen titreşimli cihazlar veya kulaklıktan verilen sesler kullanılır.
Bu uyarımlar, beynin sağ ve sol loblarını arasında bağlantılar kurarak travmatik anının yeniden işlenmesini sağlar. Böylece anı, kişinin yaşamında hâlâ etkisini sürdüren acı verici bir duygusal yük olmaktan çıkar ve nötr bir hale gelir.
EMDR Kimler İçin Uygundur?
EMDR travmanın yanı sıra, aşağıdaki durumlarda da etkilidir:
· Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB),
· Kaygı bozuklukları (panik atak, sosyal kaygı),
· Fobiler (uçak korkusu, yükseklik korkusu),
· Yas süreci ve kayıpla başa çıkma,
· Performans kaygısı (sınav, iş görüşmesi),
· Çocukluk çağı travmaları,
· Kronik ağrı veya psikosomatik belirtiler.
Ek olarak, EMDR, çocuklar ve yetişkinler için uygun olmakla birlikte, hamileler veya ciddi psikiyatrik rahatsızlığı olanlarda dikkatle uygulanmalıdır.
EMDR Terapi Süreci: Aşamalar ve Beklentiler
EMDR terapisi 8 aşamalı bir protokolle ilerler:
Danışan Öyküsü: İlk aşamada, danışanın yaşadığı zorluklar ve terapi hedefleri belirlenir.
Hazırlık: Danışana rahatlama ve baş etme teknikleri öğretilir.
Değerlendirme: Çalışılacak travmatik anı ve bu anılarla bağlantılı olumsuz inançlar seçilir.
Duyarsızlaştırma: Göz hareketleri veya diğer bilateral uyarımlar kullanılarak anının duygusal yükü azaltılır.
Yeniden İşleme: Hedef anı, daha sağlıklı ve olumlu bir inançla yeniden yapılandırılır.
Beden Taraması: Danışanın bedensel tepkileri değerlendirilir.
Kapanış: Danışanın kendini dengede hissetmesi sağlanır ve sürece uyum sağlamasına yardımcı olunur.
Yeniden Değerlendirme: Bir sonraki seansta danışanın ilerlemesi gözden geçirilir.
Ortalama süre: Tek bir travmatik yaşantının işlenmesi genellikle 6-12 seanstır. Ancak karmaşık ve çok katmanlı vakalarda bu süre daha uzun olabilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: EMDR acı verici mi?
Hayır. EMDR, danışanın güvenli bir ortamda travmayla yüzleşmesini sağlar. Terapist, sürecin her aşamasında danışanın güvenliğini ön planda tutar.
Soru 2: EMDR’ın etkisi ne zaman hissedilir?
Bazı danışanlar ilk seanstan itibaren rahatlama hissedebilir. Ancak, kalıcı ve derinlemesine bir iyileşme için protokolün tamamlanması önemlidir.
Soru 3: EMDR ilaçla birlikte uygulanabilir mi?
Evet. EMDR, psikiyatrik ilaçlar ile uyumludur. Ancak, en sağlıklı süreç için terapistiniz ve doktorunuz iş birliği yapmalıdır.
Soru 4: Online EMDR yapılabilir mi?
Evet. Online ortamda da EMDR uygulanabilir. Bilateral uyarım teknikleri (örneğin, sesli yönlendirmeler gibi) kullanılarak etkili bir terapi süreci yürütülebilir.
Soru 5: EMDR’ın yan etkisi var mı?
Seans sonrası geçici yorgunluk veya duygusal dalgalanmalar normaldir. Terapistiniz, bu süreçte size destek olacaktır.
Sonuç
EMDR terapisi, travmatik anıların zihnimizdeki yükünü hafifletmek için bilimsel temellere dayanan etkili ve güvenli bir yöntemdir. Eğer siz de geçmişin travmatik izlerini taşıdığınızı düşünüyorsanız, bir EMDR uzmanına başvurarak yaşam kalitenizi artırmak için ilk adımı atabilirsiniz.
